Tüm Emekli Sen Konfederasyonu’na bağlı Tüm Emek Der Zonguldak Şubesi Sekreteri Adnan Küçükvar, yapay zekâ teknolojilerine yapılan devasa yatırımlarla Türkiye’de emeklilerin yaşam mücadelesi arasındaki çelişkiye dikkati çekti.
Küçükvar, yaptığı yazılı açıklamada, dünya genelinde yapay zekâ araştırmalarına ayrılan bütçelerin 250 milyar doları aştığını belirterek, “Çin, yapay zekâ patentlerinin yüzde 70’ini almış. Avrupa Birliği yapay zekâ yasası hazırlamış. ABD, Google, Microsoft ve OpenAI gibi şirketlerle büyük yatırımlar yapıyor. Birleşik Krallık ve Güney Kore de bu yarışın içinde” ifadesini kullandı.
Yapay zekâ teknolojilerinin insanı diğer varlıklardan ayıran düşünme ve öğrenme gibi özellikleri makinelerle buluşturduğuna işaret eden Küçükvar, bu süreçte yoksulluk, mültecilik, hızlı nüfus artışı, özgür irade, mahremiyet ve doğal afetler gibi pek çok konunun yeniden gündeme geleceğini vurguladı.
Teknolojik gelişmelerin insani değerlerle birleştiği ülkelerin kalkınmış ülkeler olarak öne çıktığını belirten Küçükvar, Türkiye’deki emeklilerin ise temel yaşam ihtiyaçlarını karşılamada zorlandığını kaydetti.
“Emeklilerin yüzde 80’i asgari ücretin altında maaş alıyor”
Küçükvar, 16 milyon emeklinin yaklaşık yüzde 80’inin asgari ücretin (22 bin 104 TL) ve açlık sınırının (31 bin 500 TL) altında, ortalama 16 bin lira maaşla geçinmeye çalıştığını belirtti.
Emeklilik sisteminde yaşanan sorunlara dikkat çeken Küçükvar, “Emeklilik, prim ve hizmet süresine dayalı olmaktan çıkmış; yaş ve TÜFE’ye endekslenmiştir. Bu sistemin temelinde 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Yasası yatmaktadır. Emekliler, intibak hakkını TÜİK’ten değil, siyasi iradeden, yani TBMM’den istemektedir” değerlendirmesinde bulundu.
Emekli maaşlarının belirlenmesinde kullanılan güncelleme katsayısında SGK ve TÜİK verileri arasındaki uyumsuzluğun maaş artışlarını olumsuz etkilediğini belirten Küçükvar, 2024 yılında Türkiye’nin yüzde 3,2 büyüme kaydettiğini, bu artışın maaşlara yansıtılması gerektiğini söyledi.
“Bayram ikramiyesi gerçek değerinden uzaklaştı”
Küçükvar, 2018 yılında 1.603 TL olan asgari ücret karşısında 1.000 TL bayram ikramiyesi verildiğini, bu oranın yüzde 62’ye denk geldiğini hatırlatarak, “Bugün aynı oran uygulansa bayram ikramiyesi 13 bin 704 TL olmalıydı. Ancak iki taksitte toplam 4 bin TL aldık” ifadesini kullandı.
TÜİK’in açıkladığı enflasyon verilerinin güvenilirliğini sorgulayan Küçükvar, 2024 Aralık ayı enflasyonunun yüzde 1,03, Ocak 2025 enflasyonunun ise yüzde 5,03 olduğunu belirtti.
“Emeklinin yaşam kalitesi yerlerde sürünüyor”
Küçükvar, açıklamasını şöyle tamamladı:
“Dünya, makinelerin öğrenme ve düşünme yetilerini tartışırken; biz emeklilerimizi, ödediği primlerin karşılığını alamayan, geçim derdine düşmüş bireyler hâline getiriyoruz. Ülke ekonomisine katkı sunan, tecrübesiyle yol gösteren emeklilerin yaşam kalitesini iyileştirmek yerine görmezden geliyoruz.”
