Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), küresel sıcaklıkların önümüzdeki beş yıl içinde yüzde 80 olasılıkla rekor kıracağını bildirdi. Uzmanlar, 2025’in “kayıtlara geçen en sıcak üç yıldan biri” olmasının beklendiğini ifade etti.
WMO’nun son yayımladığı orta vadeli küresel iklim güncellemesi raporunda, sıcaklık artışlarının aşırı kuraklık, sel ve orman yangınları gibi aşırı hava olaylarının riskini artıracağına dikkat çekildi. Raporda ayrıca, sanayi öncesi döneme kıyasla 2 santigrat derece daha sıcak bir yıl yaşanması ihtimalinin düşük olmakla birlikte, bu olasılığın bile “şok edici” olduğu belirtildi.
Söz konusu rapor, aralarında İngiltere Met Ofisi, Barselona Süper Bilgisayar Merkezi, Kanada İklim Modelleme ve Analiz Merkezi ve Alman Meteoroloji Enstitüsü’nün de bulunduğu 15 kurumdan 220 bilim insanı tarafından hazırlandı.
“Petrol, gaz ve kömür kullanımı devam ederse tehditler artacak”
Raporda, bugüne kadar ölçülen en sıcak 10 yılın ardından, fosil yakıtların (petrol, gaz, kömür) ve ağaç yakma uygulamalarının terk edilmemesi durumunda insan sağlığı, doğa ve ulusal ekonomiler üzerindeki tehditlerin artacağı uyarısında bulunuldu.
Met Office’ten iklim bilimci Adam Scaife, “2 santigrat derecenin makul bir olasılık olarak görülmesi şok edici. Önümüzdeki beş yıl içinde bu olasılık yalnızca yüzde 1 olarak hesaplandı. Ancak iklim ısındıkça bu oran da yükselecek,” dedi.
2024, kayıtlara geçen en sıcak yıl olmuştu
Raporda, 2020’de yüzde 40 olan “1,5 santigrat derecenin aşılması” olasılığının, 2024 itibarıyla yüzde 86’ya yükseldiği vurgulandı. Bu eşiğin, 2024’te ilk kez yıllık bazda aşıldığı ve 175 yıllık gözlemsel kayıtlar arasında en sıcak yılın 2024 olduğu ifade edildi.
Met Office’ten Leon Hermanson, 2025’in “kayıtlara geçen en sıcak üç yıldan biri olacağını” söyledi. WMO İklim Hizmetleri Direktörü Chris Hewitt ise bu durumu insan sağlığı açısından “endişe verici bir tablo” olarak nitelendirdi. Hewitt, “Fosil yakıt emisyonlarını azaltırsak ısınmayı sınırlamak için hâlâ çok geç değil. İklim konusunda hemen harekete geçmeliyiz. 1,5 santigrat derece kaçınılmaz değil,” diye konuştu.
Küresel etkiler eşit olmayacak
Uzmanlar, küresel sıcaklıkların 2030’dan önce 2 santigrat dereceye düşme olasılığını yüzde 1 olarak belirledi. Bunun gerçekleşmesi için El Niño-Güney Salınımı ve pozitif Arktik Salınım gibi birden fazla doğa olayının aynı anda gerçekleşmesi gerektiği ifade edildi.
Öte yandan, sıcaklıkların düşmemesi durumunda küresel etkilerin de tüm bölgeleri eşit şekilde etkilemeyeceği belirtildi. Rapora göre, Kuzey Kutbu’nda kış mevsiminde ısınmanın küresel ortalamadan 3,5 kat daha hızlı gerçekleşeceği öngörülüyor. Bu durumun, deniz buzunun erimesi nedeniyle güneş ışığını yansıtan kar tabakalarının azalmasından kaynaklandığı ifade edildi.
Ayrıca, Amazon yağmur ormanlarının daha fazla kuraklıkla karşı karşıya kalması; Güney Asya, Sahel bölgesi ve İngiltere dahil Kuzey Avrupa’da ise yağış miktarının artması bekleniyor.
