Fransa’da hükümetin bütçe politikalarına ve kemer sıkma önlemlerine tepki gösteren işçi sendikalarının çağrısıyla ülke genelinde grevler başladı. Eğitim, sağlık ve toplu taşıma başta olmak üzere birçok sektörde iş bırakma eylemleri düzenleniyor.
Başkent Paris ve çevresinde toplu taşıma grevi nedeniyle çok sayıda metro ve otobüs seferi iptal edilirken, banliyö trenlerinde de ciddi aksamalar yaşanıyor.
Sendikalar ve muhalefet, hükümetin düşmesinin ardından 10 Eylül’de düzenlenen protestoların devamı niteliğinde bugünden itibaren yeni bir eylem dalgası başlatma kararı almıştı.
Fransa’nın kamu borcu 3 trilyon 345 milyar avro seviyesinde bulunurken, bu rakam ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 113,9’una denk geliyor. Uluslararası Para Fonu (IMF), bu oranın 2030’a kadar yüzde 128’i aşacağını öngörüyor. Bütçe açığı ise 2024’te Avrupa Birliği’nin (AB) belirlediği yüzde 3 sınırının yaklaşık iki katına ulaştı.
Paris yönetimi, 2029’a kadar AB bütçe kurallarına uyum sağlamayı hedefliyor ancak uzmanlar, daha fazla kesinti yapılmadan bunun mümkün olmayacağı görüşünde.
Öte yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in bu ay Fransa’nın kredi notunu “AA-”den “A+”ya düşürmesi, ülkenin borçlanma maliyetini artırarak hükümetin bütçe hazırlık sürecine ek baskı oluşturuyor.
Parlamentoda siyasi kamplar arasında derin ayrışmalar yaşanıyor. Hiçbir partinin çoğunluğu elinde bulundurmadığı mecliste merkez sağ, sosyal yardımların kesilmesine karşı çıkan aşırı sol ve aşırı sağ arasında bölünmüş durumda. Bu siyasi kriz, ekonomik sorunları daha da ağırlaştırıyor.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un son yıllarda vergileri düşürmesinin kamu borcunu artırdığı belirtilirken, önceki hükümetler de halkın alım gücünü ve şirketlerin rekabetini korumak için borç sorununu ertelemekle eleştiriliyor.
Fransa’da kamu harcamaları, geçen yıl GSYH’nin yüzde 57,3’üne ulaştı. 1980’lerde bu oran yüzde 40 seviyesinde bulunuyordu. Sosyal harcamaların yüksekliğiyle bilinen ülkede, emekli maaşları ve işsizlik ödemeleri Avrupa ortalamasının üzerinde seyrediyor. İşsizlere 18 ay, 57 yaşından itibaren ise 27 aya kadar işsizlik maaşı veriliyor.
Fransa’nın borcunun ekonomik büyümeden daha hızlı arttığı, Kovid-19 salgını ile Ukrayna-Rusya Savaşı’nın da bu tabloyu ağırlaştırdığı ifade ediliyor.
