Günümüzde sosyal medya, gençlerin hayatının ayrılmaz bir parçası haline geldi. Araştırmalara göre, dünya genelinde 13-24 yaş arasındaki gençlerin %90’ı sosyal medya platformlarını aktif olarak kullanıyor. Artık bir haberin yayılması, bir trendin oluşması ya da bir fikrin paylaşılması için televizyon veya gazetelere gerek yok. Sosyal medya, gençlere kendi seslerini duyurabilecekleri, bilgiye anında erişebilecekleri ve dünyayla etkileşime girebilecekleri bir platform sunuyor. Ancak, bu avantajların yanı sıra sosyal medyanın bazı olumsuz etkileri de yok değil.
Öncelikle sosyal medya, gençlerin kendilerini ifade etmeleri açısından büyük bir fırsat sağlıyor. Artık herkes kendi düşüncelerini geniş kitlelere duyurabiliyor, yeteneklerini sergileyebiliyor ve çeşitli konular hakkında bilgi sahibi olabiliyor. YouTube, Instagram ve TikTok gibi platformlar sayesinde gençler milyonlarca kişiye ulaşabiliyor. Sosyal medya sayesinde gençler, geleneksel medyanın tekeli dışında bir dünya ile tanışma imkânı buluyor. Ayrıca, bu platformlar aracılığıyla gençler girişimcilik faaliyetlerinde bulunabiliyor, kendi markalarını oluşturabiliyor ve ekonomik bağımsızlıklarını sağlayacak projeler geliştirebiliyorlar.
Ancak, sosyal medyanın olumsuz yönleri de göz ardı edilmemeli. Özellikle gençler arasında artan dijital bağımlılık, psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Yapılan araştırmalara göre, günde 3 saatten fazla sosyal medya kullanan gençlerin depresyon ve anksiyete riski %35 oranında artıyor. Sürekli ekran karşısında vakit geçirmek, gerçek hayattaki ilişkileri zayıflatabiliyor. Bunun yanında, sosyal medyada maruz kalınan yanlış bilgiler ve sahte haberler, gençlerin algısını olumsuz etkileyebilir. Örneğin, 2023 yılında yapılan bir araştırmaya göre, gençlerin %60’ı sosyal medyada karşılaştıkları bilgilerin doğruluğunu sorgulamadan kabul ediyor. Ayrıca, siber zorbalık ve olumsuz yorumlar da gençlerin psikolojisini derinden yaralayabiliyor. Avrupa Birliği’nin yaptığı bir araştırmaya göre, gençlerin %40’ı hayatlarında en az bir kez siber zorbalığa maruz kaldıklarını belirtiyor.
Bunun yanı sıra, sosyal medyanın gençlerin kimlik oluşumu üzerindeki etkileri de büyük bir tartışma konusu. Gençler, beğeni ve takipçi sayıları üzerinden değerlerini ölçmeye başlayabiliyor ve kendilerini başkalarıyla kıyaslama eğiliminde olabiliyorlar. Bu durum, özgüven eksikliğine ve tatminsizlik hissine yol açabiliyor. Sosyal medya platformlarının sunduğu kusursuz hayat imajı, gerçeklik algısını değiştirebilir ve gençleri aşırı mükemmeliyetçiliğe sürükleyebilir. Bunun sonucunda, bazı gençler depresyon, kaygı bozukluğu ve yetersizlik duyguları yaşayabiliyor.
Bu noktada, ailelere ve eğitimcilere önemli görevler düşüyor. Gençlerin sosyal medyayı bilinçli kullanmalarını sağlamak, dijital okuryazarlık konusunda farkındalık kazandırmak büyük önem taşıyor. Aynı zamanda sosyal medya platformlarının da sorumluluk alarak daha güvenli bir dijital ortam sunmaları gerekiyor. Örneğin, Instagram ve TikTok gibi platformlar, son yıllarda zorbalık karşıtı yapay zekâ sistemleri geliştirerek olumsuz yorumları engellemeye çalışıyor. Bunun yanı sıra, birçok platform, gençlerin ruh sağlığını korumak adına kullanım sürelerini kısıtlayan özellikler ve bilinçlendirme kampanyaları düzenlemeye başladı.
Sonuç olarak, sosyal medya ne tamamen iyi ne de tamamen kötü. Önemli olan, bu güçlü aracın bilinçli ve dengeli bir şekilde kullanılmasıdır. Gençler sosyal medyayı bir tehditten çok, bir fırsata çevirebilirlerse, bu dijital dünya onların gelişimi için büyük bir avantaj sağlayabilir. Aileler, eğitimciler ve sosyal medya platformları ortak hareket ederek gençleri bu dünyada daha bilinçli bireyler haline getirmeli ve sosyal medyanın olumsuz etkilerini en aza indirmeye çalışmalıdır.
